Spor ve Beyin İlişkisi

Karşınıza sizi hem fiziksel olarak hem de psikolojik olarak güçlendirecek, daha iyi ruh hali, daha fazla enerji ve daha iyi odaklanmayı sağlayan bir şey olduğunu söylesem çok merak edersiniz değil mi? Üstelik ihtiyacınız olan tek şey, kendiniz ve kendinize ayırdığınız biraz zaman. Bahsettiğim şey elbette ki, spor ve egzersiz yapmak.

Spor ve egzersizin bireylerin günlük rutinlerinde yer alması, bireylerin hem fiziksel hem de ruh sağlıklarını korumak ve güçlendirmek için önemli.  Aynı zamanda spor yapmanın kişilerin daha iyi sosyalleşebilmelerine ve iletişim kurmalarına da olanak sağlıyor. Hatta fiziksel aktivitenin ve sporun, bireyin hayat kalitesini olumlu yönde etkilediğini gösteren araştırmalar da mevcut (Fox,1999).

Professor Wendy Suzuki

Kuşkusuz, spor ve egzersiz yapmanın beyin üzerinde de birtakım etkileri var. New York Üniversitesi’nde nörobilim ve psikoloji profesörü olan Dr. Wendy Suzuki, egzersiz yapmanın beynimiz için yaptığımız en iyi şey olduğunu söylüyor. Ve bunun nedenlerini yaptığı bir konuşmasında 3 maddeyle özetliyor.

Bunlardan birincisi, egzersizin etkisinin beynimizde anında gerçekleşiyor olması. Beynimizi bir laboratuvar gibi düşünün. İçinde, beyin hücreleri arasında iletişimi sağlayan birtakım kimyasallar bulunur. İşte yapılan her fiziksel egzersiz sonrası, dopamin ve seratonin dediğimiz günümüz tabiriyle mutluluk hormonlarının düzeyi anında yükseliyor. Güzel bir yürüyüşün ardından ya da spor salonundan çıktıktan sonra hissedilen o hafiflik ve güzel hissiyat işte tam da bu yüzden.

İkincisi, spor ve egzersiz yapmak beynimizin fizyolojisine ve fonksiyonuna etki ediyor. Dr. Suzuki kendi yaptığı çalışmaların sonucunda beynin hafızadan sorumlu olan kısmının yani hipokampüsün hacminin arttığını ve buna bağlı olarak uzun süreli hafıza kapasitesinin arttığını öne sürüyor. Aynı zamanda, bireylerin dikkat ve odaklanma becerilerinde de artış gözleniyor bu da bize insanı diğer canlılardan ayıran işlevlerin yönetildiği en önemli beyin bölgelerinden ön beynin de sürece dâhil olduğunu gösteriyor.

Son olarak Dr. Suzuki, sporun anında etkilerinin yanında aynı zamanda da uzun süreli sonuçlar da verdiğini, bunun için günlük ve haftalık rutinlerimize mutlaka egzersiz yapmayı ekleme gerekliliğimizin altını çiziyor. Çünkü sporun, yaşa bağlı olarak demans ve unutkanlık gibi hastalıkların oluşumunda, oluşum riskini azaltıcı veya yavaşlatıcı etkisi var (Mumcu ve Mumcu, 2019). Tabi ki, sadece egzersiz yaparak bu hastalıkları tedavi edebilmek mümkün değil ama daha dayanıklı ve sağlıklı bir beyin için fiziksel aktivite oldukça mühim.

Egzersiz ve spor yapmayı hayatımızın bir parçası haline nasıl getirebiliriz?

İlgi alanlarınızı keşfedin ve deneyin. Size ne iyi gelecek ne hitap edecek araştırın. Bir spor salonuna üye olmayı da tercih edebilirsiniz, yürüyüş yapabilirsiniz ya da tercihiniz bisikletten yanadır, karar sizin.

Küçük hedeflerle başlayın. Daha yeni yürüyüşe başlamış bir bireyin, ertesi hafta kilometrelerce koşmasını beklemek çok da gerçekçi olmayabilir. Bu da motivasyonunuzu olumsuz etkileyebilir. O yüzden koyulan hedeflerin gerçekçi ve yapılabilir olması sporda devamlılığı sağlamak ve istenilen hedefe ulaşabilmek açısından önemli.

Beraber egzersiz yapabileceğiniz arkadaşlar edinin. Çevresel destek oldukça kıymetli. Sosyal hayatınızdan sevdiğiniz birisinin size eşlik ediyor olması ve yeni arkadaşlıklar kurmak süreci daha keyifli hale getirebilir. Böylece daha farklı spor dallarını da beraber deneyimleyebilirsiniz.

Zaman ayırın. Günlük rutinde olmayan şeyleri, rutine eklemek zor geliyor olabilir. Yoğun bir hayat temposu da zaman ayırmayı iyice güçleştirebilir. Ama mümkün. Örneğin hem köpeğinizi gezdirip hem de tempolu yürüyüşünüzü yapabilirsiniz. Ya da işten sonra, yorgunluğunuzu atmak için egzersiz yapabilirsiniz.

Daha aktif ve hareketli bir yaşam için, günlük aktivitelerinizi bu yönde değiştirin. Otobüsten bir durak erken inin, asansör yerine merdivenleri tercih edin ya da çocuklarınızın top oyununa siz de dahil olun.

Zihin ve beden bir takım gibidir, unutmayın. Egzersiz ile kendinize yapacağınız yatırım hem fiziksel hem de zihin sağlığınız için oldukça kıymetli. Kendinizi ihmal etmediğiniz, daha iyi baktığınız bir hafta olsun.

Sevgiyle kalın.