Doğa Sporlarında ve Afetlerde Arama Kurtarma

Dağ ve doğa yürüyüşleri belirli bir rota üzerinden ve uygun hava şartlarında yapıldığı sürece fazla bir risk taşımıyor. Fakat zorlu tabiat şartları sebebiyle, bu tür yürüyüşler her zaman önceden planlandığı gibi tamamlanamıyor. Olası tıbbi müdahale gerektiren yaralanmalar, rota dışına çıkarak kaybolmalar, beklenmedik hava şartları sebebiyle mahsur kalma gibi olumsuzluklar yaşanabiliyor. Bu gibi durumlarda arama ve kurtarma ekiplerinin müdahalesi çoğu kez hayat kurtarıyor.

Günümüzden 25 yıl öncesine kadar, ülkemizde arama kurtarma faaliyeti yürüten sivil bir teşkilat bulunmuyordu. Kırsal alanlarda yaşanan kaybolma ve mahsur kalma gibi durumlarda, askeri birlikler ve bölgeyi iyi bilen amatör dağcılar tarafından arama kurtarma çalışmaları yapılıyordu. Bolkar dağlarında 1994 yılında kaybolan iki dağcıyı arama faaliyetleri sonuçsuz kalınca, bir grup dağcı arama kurtarma ekibi kurmak için harekete geçti. Başlatılan çalışmalar sonucu, 1996 yılında bir dernek çatısı altında ülkemizin ilk sivil arama kurtarma teşkilatı oluşturuldu. Derneğin kurucuları arasında bulunan bir doktorun önerisi ile tıbbi bir terim olan AKUT ismi kabul edildi. AKUT kuruluşundan bu yana yurtiçi ve yurtdışında birçok başarılı çalışmalara imza attı. Yalnız kırsal alanda değil, kentsel alanlarda yaşanan felaketlerde arama kurtarma faaliyetleri gerçekleştirerek birçok insanın hayatını kurtardı. Yurtdışında meydana gelen depremlerde arama kurtarma faaliyetlerine katılarak, uluslararası bir üne sahip oldu. AKUT, farkındalık oluşturmak amacıyla ülke genelinde, Temel Afet Bilinçlendirme ve Deprem Bilinçlendirme seminerleri vermektedir. Gönüllük esasına göre faaliyetlerini yürüten bu ve benzeri teşkilatlarda faaliyet gösteren sporculara devlet desteği sağlandığı takdirde, daha bilinçli ve daha verimli sonuçlar alınacağı muhakkaktır.

Ülkemizde son yıllarda artış gösteren dağcılık, doğa yürüyüşleri, kaya tırmanışı, rafting, dağ bisikleti, yamaç paraşütü ve kayak sporları sebebi ile kırsalda her yıl yüzlerce kaza yaşanıyor. Kentsel alanlarda yaşanan afet ve felaketler de düşüldüğünde arama kurtarma ekiplerinin sayısının artırılması zorunlu bir ihtiyaç haline geliyor. Marmara depremi, arama kurtarma faaliyetleri konusundaki eksiklerimizi görmek açısından önemli bir fırsattı. Ülkemizin yaşadığı bu büyük felaket sonrasında mevcut kurumların yeniden yapılandırılması amacıyla bir dizi çalışma yapıldı. Bu tür felaketlerde enkaz altında bulunan kişilere hızlı bir şekilde ulaşarak ölü ve yaralı sayısını en aza indirmek amacıyla 2004 yılında UMKE (Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri) kuruldu. Gönüllü sağlık personelinden oluşturulan UMKE, Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı bir kurumdur. Teşkilat, kuruluşundan sonraki yıllarda meydana gelen depremlerde başarılı çalışmalar yapmıştır.

Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde kurulan JAK (Jandarma Afet Arama Kurtarma Timleri) doğal afetlerde arama kurtarma operasyonları düzenliyor. Olumsuz hava ve arazi şartlarında hasta ve yaralı tahliyesi yapmak için çalışıyor. Doğa ve kış sporları yapılan alanlarda yaşanan kazalara müdahale ediyor ve bu alanlarda asayişi sağlıyor. JAK her türlü modern araç ve gereçle donatılmış bulunuyor. Bilinçli ve disiplinli çalışmalarıyla göz dolduruyor.

Teşkilat şiddetli soğuklarla mücadele, kayak, kar motosikleti ve kar üstü araçları kullanma, ilk yardım ve dağcılık konularında eğitimli ve uzman personele sahip.

Daha önce afetler ve acil durumlar konusunda faaliyet gösteren kurumlar 2009 yılında tek çatı altında toplanarak AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) kuruldu. İlgili diğer kamu kurumlarıyla koordinasyon halinde bulunan AFAD, herhangi bir afet sonrasında hayatın en kısa sürede normale dönmesi için çalışmalar yapıyor.

Resmi kurumlar bünyesinde görev yapan arama kurtarma personelinin de sporcu ve gönüllük ruhuyla hareket etmesi, bu alandaki çalışmaları daha verimli bir hale getirecektir. Ayrıca bu kurumlardaki personelin, periyodik aralıklarla sağlık kontrolleri yapılmalı ve iş verimliği ölçülmelidir. Sporcuların ve tüm vatandaşların olası bir kaza ve felaket anında, arama kurtarma ekipleriyle irtibat kurma konusunda bilinçli olmaları da önem arz ediyor.

Hiç bir menfaat gözetmeksizin ve her türlü hava şartlarında, arama kurtarma teşkilatlarıyla dayanışma içerisinde hareket eden amatör dağcı ve yürüyüş guruplarını da unutmamak gerekiyor.

Sağlık ve huzurla kalın.