BİLİMSEL BESLENMENİN SPORCU PERFORMANSINA ETKİLERİ…
Saygıdeğer Spor Meydanı okurlarım, yaz mevsiminin sona ermesi ile birlikte uzun bir tatil dönemi de sona eriyor. Bizler yavaş yavaş o güzel rüyadan uyandık veya uyanacağı z. Yine koşup, koşuşturmalar bizleri bekliyor. Bu dönem, sporcu olalım veya olmayalı m, performansımız düşürmemek ve hasta olmamak amacıyla bazı hususlara dikkat etmemiz gerekiyor. Ekmeğini spordan kazanmak zorunda olan sporcu kardeşlerimiz, aşa- ğıda arz edeceğim hususlara çok daha fazla dikkat etmek zorundadırlar. Biliyoruz ki bilinçli beslenen bir sporcunun bilinçsiz beslenen veya besinlerine hiç dikkat etmeyen bir sporcuya göre elde ettiği başarılar ve avantajlar yadsınamaz. Siz saygıdeğer okurlarıma bu avantajları şöyle sıralamak istiyorum…
Sporcunun antrenman etkinliği maksimum düzeyde olup: İyi bir beslenmeyle sporcu, antrenörünün verdiği antrenmana kolay uyum sağlamakta ve her türlü egzersizi yapacak güce kavuşmakta ve performansını böylelikle büyük ölçüde artırabilmektedir.
Kişinin önemli ölçüde konsantrasyon ve dikkate sahip olmak şarttır. Her spor dalında, farklı olmakla birlikte, bu konuya ilişkin olarak temel faktörlerden en önemlilerinden biri de yeterli ve dengeli beslenme olarak karşımıza çıkmaktadır.
Deplasmana giden veya kampa giren sporcuların çevreye kolay uyum sağlamaları çok önemlidir. Dengeli beslenen bir sporcu her zaman, her ortama daha iyi ayak uydurabilecek güce ve dayanıklılığa sahip olmakta, bu da başarıyı getirmektedir. Bu kişilerin büyüme ve gelişmesi üst düzeyde gelişmektedir. Özellikle spora başlama yaşının küçük olması nedeniyle, yeterli ve dengeli beslenme sonucu çocukların büyümesi ve gelişmesi üst düzeye erişmekte ve yetişkinlikte istenilen vücut ölçülerine ulaşılmaktadır.
Dengeli beslenen kişiler, sporcu olsun veya olmasın, hastalıklara yakalanma riski ve hastalık süresi kısa olmaktadır. Yapılan çalışmalarda, iyi beslenen sporcuların hastalanma ve sakatlanma oranlarının iyi beslenmeyenlere göre daha az olduğu saptanmaktadır. Hatta sakatlanma oranının iyi beslenmeyle % 50 gibi yüksek oranlarda azaltılabileceği de belirtilmektedir.
Bilindiği gibi sporculardaki enerji harcaması normal bir kişiden 2-3 kat fazla olduğu bilinmektedir. Farklı ülkelerde veya aynı ülkelerde, bu enerji gereksinimi aynı spor dalında, ayrı antrenörlerin antrenman programları na göre bile değişiklik gösterebilmektedir. Farklı egzersiz ve aktivitelerde farklı enerji sarfiyatı söz konusudur.
Sporcuların performansını artırmak amacı ile çeşitli diyet programları hazırlanmış ve uygulanmıştır. Bazı antrenörlerde benimsedikleri ve onay verdikleri muayyen tarzdaki diyet programlarını sporcularına uygulamaktadırlar. Sadece diyet faktörünün fizyolojik performansa olan etkisini değerlendirmek oldukça güçtür. Çünkü performansa bir çok faktör etki etmektedir Bu yüzden sporda performansı bütün etmenleri ile bütün düşünüp, diyet programlarının içeriğini de yapılan antrenman dönemi, içeriği gibi öğeleri göz önüne alarak hazırlanması önerilmektedir.
Sporcu beslenmesi önemli ölçüde, yapılan spor dalı özelliklerine ve antrenman çeşidine bağlı olması dolayısıyla antrenörü ön plana çıkarmaktadır. Yapılan araştırmalarda sporcuları n dengeli beslenme bilgi düzeylerinde ve ilgili uygulamalarında yetersizliklerin büyük ölçüde; antrenörlerin eksik ve yanlış yönlendirme kaynaklı olduğu belirlenmiştir. Ancak, sporcu beslenmesi konusunda yapılan araştırmalar, çoğunlukla sporcular üzerinde yapılan çalışmalar sonucu elde edilmiştir. Antrenörlerin beslenme bilgi ve alışkanlıklarını içeren araştırmalara ilişkin literatürler çok az rastlanılmaktadır.
Tüm bu bilgilerin ışığı altında, spor yapalı m veya yapmayalım, beslenmemize azami önem göstermemiz sağlığımızı koruyabilmemiz açısından büyük yararlar sağlamaktadır.
Özellikle havaların soğuyacağı bu günlerde, vücut direncimizin düşmemesi yönünden büyük önem taşımaktadır. Sağlıklı günler diliyor, saygılar sunuyorum.