Bisiklet: Sadece Bir Oyuncak Değil, Şehirlerin Geleceği

Avrupa Hareketlilik Haftası, Türkiye’deki kapanışını İstanbul Ticaret Üniversitesi’nde düzenlenen “Hareketlilik Sohbetleri” paneli ile gerçekleştirdi. Bu panelde, yürünebilir şehirler, bisikletin önemi ve toplu taşıma odaklı çözümlerle herkes için kapsayıcı ulaşım vizyonu tartışıldı. Katılımcılar, bisikletin sadece bir eğlence aracı değil, aynı zamanda etkili bir ulaşım aracı olduğu bilincinin yaygınlaştırılması gerektiğini vurguladı.

Avrupa Hareketlilik Haftası ve Panelin Önemi

Avrupa Komisyonu’nun sürdürülebilir kentsel mobilite konusundaki farkındalık kampanyası olan Avrupa Hareketlilik Haftası, bu yıl 16-22 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirildi. İstanbul Ticaret Üniversitesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen “Hareketlilik Sohbetleri: Herkes İçin Sürdürülebilir Şehirler İnşa Etmek” paneli, bu etkinliğin Türkiye ayağını oluşturdu. Panel, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV), AB Bilgi Merkezleri, Bisikletliler Derneği ve Trafikte Ortak Akıl Projeleri Derneği iş birliğiyle yapıldı.

Panelde, İstanbul Ticaret Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Dr. İsrafil Kuralay, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Berk Ayvaz, Ulaştırma Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, İKV Genel Sekreter Yardımcısı M. Gökhan Kilit, WRI Türkiye Kentsel Hareketlilik Yöneticisi Cemil Oğuz, Bisikletliler Derneği Başkanı Murat Suyabatmaz, Tüketici Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz ve diğer akademisyenler ile kamu kurumlarının temsilcileri yer aldı.

Yürüyüş ve Bisiklet Kullanımının Artması Gerekiyor

Açılış konuşmasını yapan Dr. İsrafil Kuralay, İstanbul’un büyüklüğü ve karmaşıklığı nedeniyle hareketliliğin azaldığını belirtti. Daha fazla yürüme ve bisiklet kullanımı için çağrıda bulunan Dr. Kuralay, İstanbul’un yedi tepeli coğrafyasının iki tekerlekli ulaşım ve yaya hareketliliği açısından daha uygun hale getirilmesi gerektiğini vurguladı. Bu bağlamda, şehir planlamasında bisiklet yollarının artırılması ve yaya yollarının iyileştirilmesi önem taşıyor.

Sürdürülebilirliğin Üç Boyutu

Prof. Dr. Berk Ayvaz, sürdürülebilirliğin ekonomi, çevre ve sosyal boyutlarıyla ele alınması gerektiğini ifade etti. Karbon emisyonlarını azaltan, kendi kendine yetebilen ve Birleşmiş Milletler’in 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi’ne uyumlu şehirlerin inşa edilmesi gerektiğini belirten Ayvaz, bireysel farkındalık ve eylemlerin bu hedeflere ulaşmada kritik öneme sahip olduğunu vurguladı. Sürdürülebilir şehirlerin oluşturulmasında toplumsal katılımın artırılması gerektiği de dile getirildi.

Trafik Sorunlarına Çözüm Önerileri

Panelin moderatörlüğünü üstlenen M. Gökhan Kilit, İstanbul’daki trafik sorunlarını masaya yatırdı. Prof. Dr. Ilıcalı, trafik kültürü eksikliği, bireysel araç kullanımının fazlalığı, plansız altyapı ve toplu taşıma yetersizliğinin temel nedenler arasında olduğunu ifade etti. Ayrıca, trafik kazalarının %99’unun insan hatasından kaynaklandığını belirtti. Çözüm önerileri arasında kısa vadede geometrik düzenlemeler, adaptif kavşak sistemleri ve deniz ulaşımının aktif kullanımı yer alırken, orta ve uzun vadede toplu taşımanın rehabilitasyonu ve ulaşım-imar planlarının entegrasyonu gerektiği vurgulandı.

Bisikletin Rolü ve Yerel Uygulamalar

Bisikletin 200 yıllık geçmişine rağmen modern şehirlerde yeniden yükselişe geçtiğini belirten Murat Suyabatmaz, bisikletin BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne katkılarını anlattı. Almanya’nın Münster şehri ve Avrupa’daki bisiklet yolları örneklerini paylaşarak, bisikletin sağlıktan çevreye, yoksullukla mücadeleden eşitsizliklerin giderilmesine kadar birçok alanda kritik rol oynadığını ifade etti.

Cemil Oğuz, Kadıköy’de yürütülen “Yaşanabilir Mahalle Caferağa Projesi”ni örnek göstererek, toplum katılımının sağlandığını ve hareketliliğin adil hizmet erişimi, sağlık ve konfor anlamına geldiğini belirtti. Yerel yönetimlerin ve merkezi idarenin bu alanda daha fazla inisiyatif alması gerektiği vurgulandı.

Toplumsal Farkındalık ve Yatırım İhtiyacı

Panelin soru-cevap bölümünde, Türkiye’de bisikletin hâlâ bir oyuncak olarak görüldüğü kesimlerin bulunduğu vurgulandı. Toplumsal farkındalığın artırılması gerektiği ifade edilirken, yerel yönetimlerin yasal düzenlemeleri hayata geçirmesi ve yatırımları artırmasının önemi dile getirildi. Etkinlik, katılımcıların bisiklet ve sürdürülebilir ulaşım konusundaki görüşlerini paylaştığı fotoğraf çekimi ile sona erdi.

Bu etkinlik, bisikletin sadece bir ulaşım aracı değil, şehirlerin sürdürülebilirliği için kritik bir unsur olduğunun altını çizerken, katılımcıların bu konudaki farkındalığını artırmayı hedefliyor.